In gesprek met de Noordzee
‘Er is weinig betrokkenheid bij en zorg voor lotgenoten die niet op twee benen lopen’
Het voortdurend knechten van land en zee zit in de Nederlandse genen. Baggeren, rechttrekken wat krom is en windmolenparken uitstrooien over zee; we doen wat ons goeddunkt zonder de zee of het land ooit iets te vragen of te bedanken. Die bazige houding ten opzichte van natuur heeft Arita Baaijens altijd verbaasd. In andere culturen nemen mensen de stem van bossen, bergen en rivieren wel serieus. Waarom in Nederland dan niet?
Voor haar boek ‘In gesprek met de Noordzee’ nam ze een duik in het diepe en onderzocht wat meestal over het hoofd wordt gezien. Wat wil het wier? Wat wil de oester? Ze nam zich voor de Noordzee de bestuurskamers binnen te loodsen. Hoe? Door bij de Noordzee zelf te solliciteren op de functie ‘Spreker voor het leven in zee’. Inspiratiebron vormt de zoöperatie, een nieuwe organisatievorm waarbij een bedrijf, organisatie of instelling beslissingen neemt in samenspraak met andere levensvormen. Kan dat? Ja, sterker nog, het gebeurt al. Het Nieuwe Instituut in Rotterdam is de eerste zoöp ter wereld. En er zijn er nu al veel meer, waardoor je van een beweging kunt spreken. Gedurende een jaar bereidde Arita zich voor op de sollicitatie. Ze sprak met de zee en met mensen in Nederland, Schotland en IJsland die de zee verstaan. Slaagt ze in haar missie? En wat vindt de Noordzee van het plan?
Het onderzoek liep wat uit. Een jaar werd twee jaar en het eindresultaat kun je zien en lezen. De televisie-documentaire ‘Het gezicht van de zee’ (2024) van filmmaker Alexander Oey is te zien op NPOstart. Het boek ‘In gesprek met de Noordzee’ is een eigenzinnig, avontuurlijk en bruisend relaas over een onmogelijke missie. Het boek is verkrijgbaar in de boekhandel en als er geen winkel in de buurt is kun je het online bestellen bij uitgeverij Atlas Contact.
Debat openbreken – ‘In gesprek met de Noordzee’ breekt het debat open over onze omgang met natuur en voert je een onbekende wereld binnen waarin taal stroomt, garnalen filosofische problemen oplossen en de zee heel dichtbij komt. Schakel Arita Baaijens in voor advies, workshops en presentaties. Zie ook projectwebsite ‘In gesprek met de Noordzee’.
Achtergrond – In 2017 start Arita op verzoek van lezers een project in eigen land: ‘Paradijs in de Polder, ontdek wat landschap je vertelt.’ Met bewoners, beleidsmakers, doeners en denkers onderzoekt zij onze bazige relatie met natuur. In 2018 verschijnt het gelijknamige werkboek ‘Paradijs in de polder, ontdek wat landschap je vertelt’ bij uitgeverij Atlas Contact. In 2020 initieert Arita het filosofisch taalexperiment ‘Taal voor de toekomst, in gesprek met de Noordzee’. Taal laat zien wat we belangrijk vinden en onze woordenschat is karig bedeeld met gevoelswoorden voor natuur en landschap. Eenrichtingsverkeer markeert onze band met de omgeving. Met inzet van een lerende taalmachine en in co-creatie met de Noordzee, woordkunstenaars en publiek verkent het project op succesvolle wijze de contouren van een vernieuwende poëtisch-ecologische taal die uitgaat van relaties. Met onder meer De Groene Amsterdammer, het Letterenfonds, Iona, het Pauwhof Fonds, Tolhuistuin en uitgeverij Atlas Contact.
Lees verder op de projectwebsite In gesprek met de Noordzee.
Stichting Living Landscapes
In 2017 werd Stichting Living Landscapes opgericht met als missie het systematisch onderzoeken, verzamelen en vastleggen van relaties tussen mens en natuurlijke omgeving. Met behulp van innovatieve cartografie en taalvernieuwing beoogt de stichting natuur en landschap een stem te geven. Onderzoekstrajecten, workshops en activiteiten bewegen zich op het snijvlak van wetenschap, traditionele vormen van kennis, kunst en technologie. Zie Stichting Living Landscapes.